انجام اقدامات لازم بعد از ریزش گلبرگ درختان برای افزایش کمیت و فراوانی محصولات مهم و ضروری است. بنابراین برای هر باغداری دانستن اقدامات لازم کمک بسیاری به افزایش درآمدی آن می شود.
مقدمه
اکثر درختان میوه به خصوص درختان هسته دار در اوایل بهار تولید گل می کنند.بعد از عمل گرده افشانی و تولید سلول تخم، طی یک عمل فیزیولوژیکی گلبرگ های خود را از دست داده و شروع به تولید برگ و درشت‌کردن میوه ها می کنند. از نظر زمانی در اکثر نقاط ایران، این اتفاق مصادف با اوایل تا اواسط فصل بهار است. پس از ریزش گلبرگ های درختان میوه، باغداران بایستی عملیات مختلفی را جهت یک سال باغی پربار انجام دهند. از جمله این موارد می‌توان به سمپاشی ها، کود دهی ها، آبیاری و سایر عملیات باغی اشاره کرد. در این مقاله شما را با مهمترین وظایفی که یک باغدار پس از ریزش گلبرگ ها به عهده دارد آشنا خواهیم کرد.
دلیل ریزش گلبرگ درختان
ریزش گلبرگها یک فعل و انفعال فیزیولوژیکی طبیعی در گیاهان است. در واقع گلبرگ ها یک اندام تکاملی برای بسیاری از گیاهان هستند که ناحیه زایای گل را برای سایر موجودات از جمله حشرات گرده افشان جذاب می کنند. به عبارت دیگر می توان گفت که گلبرگ ها بیشتر به این علت وجود دارند تا عملیات گرده افشانی با راندمان بالاتری انجام بگیرد. بنابراین می‌توان حدس زد که بعد از گرده افشانی و تشکیل سلول تخم دلیلی وجود ندارد تا گلبرگها همچنان بر روی گل ها باقی بمانند و در این هنگام است که گلبرگ ها پژمرده‌شده و از بین می روند.
توجه به این نکته ضروری است که گاهی اوقات گلبرگ ها به دلایل غیر فیزیولوژیک ریزش پیدا می کنند. به عبارت دیگر اگر یک گل قادر به انجام گرده افشانی نشود و یا دچار سرمازدگی و یا وزش بادهای بسیار شدید شود نیز می تواند از روی گل ها جدا شده و ریزش کند.
زمان گلدهی و گرده افشانی درختان
ارقام و گونه های مختلف درختان میوه ممکن است شرایط فیزیولوژیکی متفاوتی داشته باشد و در نتیجه زمان تولید گل آنها نیز متفاوت باشد. علاوه بر این، فاکتور مهم دیگری که در گل‌دادن درختان میوه اهمیت دارد شرایط اقلیمی و محیطی محلی است که درختان میوه در آن کاشته شده‌اند. به طور مثال ممکن است در مناطق کوهستانی و سردسیر گل های درختان دیرتر باز‌شده و یا در مناطق کم ارتفاع تر این عمل زودتر انجام بپذیرد.
در هر صورت درختان هسته دار گل های خود را قبل از ظهور برگ ها باز کرده و سپس برگ ها بر روی درختان ظاهر می شود اما در سایر درختان نظیر دانه داران و یا میوه های خشکباری و یا حتی میوه های دانه ریز مانند انگور و توت، ظهور جوانه های گل همزمان با رویش برگ ها و یا پس از آن است.
بلافاصله پس از شکفتن گل و ظاهر شدن گلبرگ ها و پرچم ها عملیات گرده افشانی بین گل ها توسط عوامل فیزیکی مانند باد و یا حشرات گرده افشانی مانند زنبور عسل آغاز می شود. طی این عملیات یک یا چند دانه‌گرده با یک یا چند تخمک لقاح یافته و در نهایت سلول یا سلول های تخم که در واقع همان هسته اولیه تولید بذر و میوه است در داخل گل ها تشکیل می شوند.
عملیات اصلی بعد از ریزش گلبرگ درختان
1- آبیاری
در بسیاری از مناطق اولین آبی که به درختان داده می شود مصادف با ریزش کامل گلبرگ ها و تشکیل میوه ها است. به خصوص در درختان دانه دار و هسته دار بسیار مهم است که آبیاری حتماً بعد از تشکیل میوه ها انجام شود چرا که آبیاری در هنگام گل ممکن است باعث افزایش فشار اسمزی در دم گل ها‌شده و باعث از بین رفتن و یا کنده شدن گل ها از روی درختان شود. پیشنهاد می شود که در اولین آب آبیاری باغات از محلول های محرک رشد ریشه مانند انواع کودهای حاوی فسفر بالا و یا ترکیبات آلی مانند هیومیک اسید ها استفاده شود.
2- سمپاشی های دوره ای
دو تا چهار هفته پس از ریزش گلبرگ ها بهترین زمان برای انجام سمپاشی های دوره‌ای در اکثر درختان است. درختان در این زمان به شدت مستعد پذیرش انواع بیمارگر ها و آفات مختلف هستند. از جمله آنها می‌توان به آفات مکنده نظیر شته، شپشک ها، کنه ها و یا آفات برگ خوار و میوه خوار اشاره کرد. بیمارگرهای نظیر لکه برگی ها و سرخشکیدگی ها نیز در این فصل به اوج خود می رسند. از طرفی مبارزه شیمیایی با این عوامل بیماری زا و آفات با توجه به اینکه زمان بسیار طولانی تا برداشت میوه ها باقی مانده است بسیار توجیه پذیر و ایمن است. پیشنهاد می شود که جهت انجام سمپاشی در باغات خود با گیاه پزشکان خود مشورت کنید.
3-شخم
بسیاری از باغداران پس از ریزش گلبرگها و در اوایل تا اواسط بهار شروع به شخم و یا پابیل کردن باغات خود می کنند. گرچه این عملیات می‌تواند در پاییز و یا اواخر زمستان نیز انجام شود اما همچنان شخم بهاره در بسیاری از مناطق بین باغداران محبوب است. با توجه به اینکه دمای خاک در اواسط بهار و پس از ریزش گلبرگ ها بالاتر رفته و فعالیت میکروبی آن نیز بیشتر شده‌است و از طرفی جمعیت علف های هرز در این زمان از سال به اوج خود رسیده‌است می‌توان از شخم و بیل زنی باغات استفاده کرد تا ضمن احیای فعالیت زیستی خاک، با علفهای هرز مبارزه نمود.
مبارزه با علف های هرز
بعد از ریزش گلبرگ ها، زمانی است که جمعیت علف های هرز در باغات به حداکثر خود رسیده‌است. یا این علف ها در فاز گلدهی خود حضور دارد. فاز گلدهی علف های هرز حساس ترین مرحله این گیاهان به علف کش های مختلف می باشد. بنابراین می توان از این فرصت طلایی برای از بین بردن این علف ها در باغات استفاده نمود. به طور کلی علف کش ها براساس نوع علف های موجود در باغ تعیین و توصیه می‌شوند. بنابراین توصیه می‌کنیم تا جهت انتخاب علف کش مناسب حتماً با کارشناسان کشاورزی مشورت کنید. در نتیجه تا بروز آسیب به درختان به خصوص نهال های جوان خودداری به عمل آورید.
تغذیه گیاهی
یکی از مهمترین مراحلی که پس از ریزش گلبرگها در باغات از اهمیت ویژه برخوردار است توجه به تغذیه گیاهی با کودهای مختلف است. بلافاصله بعد از ریزش گلبرگ ها و اولین آبیاری استفاده از کودهای حاوی فسفر بالا و ترکیبات هیومیکی به شدت توصیه می شود. همچنین ترکیبات حاوی نیتروژن و کلسیم مانند نیترات کلسیم کمک میکند که در اوایل فصل میوه ها محکم تر بر روی شاخه ها حضور داشته‌باشند و از آنها جدا نشوند. ضمن اینکه کیفیت میوه نیز به شدت بالا خواهد رفت و پس از آن نیز با توجه به نیازهای باغ که معمولاً بر اساس آنالیز خاک تعیین می شود، کودهای مورد نیاز درختان بایستی تحت یک برنامه غذایی به آنها داده‌شود. برنامه غذای مخصوص باغات معمولاً با استفاده از آزمون های خاک توسط کارشناسان تغذیه گیاهی تعیین و به باغداران عرضه می شود.
رنگ آمیزی تنه درختان
استفاده از پوشش های محافظ تنه درختان پس از ریزش گلبرگ ها باعث می شود تا آفتاب‌سوزنده‌ای که در ادامه در باغات به وقوع می پیوندد اثر کمتری بر روی تنه درختان‌گذاشته و در نتیجه درختان از گزند آفتاب سوختگی به دور باشند. رنگ آمیزی تنه درختان با استفاده از رنگ های مخصوص رنگ آمیزی تنه از ۵ سانتی متر زیر خاک تا حدود یک متری ارتفاع تنه ها انجام می پذیرد. این رنگ آمیزی به خصوص در درختان دانه دار و هسته دار از اهمیت بالایی برخوردار است. کمک می کند تا سلامت تنه درخت به خوبی حفظ شود. بهترین زمان انجام این کار ماه خرداد است.
هرس سبز
هرس سبز یکی از عملیاتی است که پس از ریزش گلبرگ ها و تشکیل میوه ها در باغات میوه توسط باغداران انجام می‌شود. این بخش در واقع تکمیل کننده هرس پاییزه و زمستانه است. در این عملیات شاخه های خشک‌شده و یا بیمار که در هرس پاییزه و زمستانه از دید به دور مانده و یا هرس‌نشده‌اند از درختان جدا و یا شاخه هایی که هنوز با یکدیگر درگیر هستند اصلاح می شوند. بایستی توجه داشت که هرس سبز به صورت کاملاً جزئی و موردی در باغات انجام می شود و انجام هرس های شدید توصیه نمی شود.
نهالستان طبیعت سبز ، مرکز خرید نهال
نهالستان طبیعت سبز مهندس محرمی واقع در (میاندوآب) بزرگترین تولید کننده و عرضه کننده نهال با مجوز تولید نهال در غرب کشور با همکاری ناظرین و کادر مجرب جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی می باشد. طبیعت سبز بیش از سه دهه است که در زمینه تولید و فروش بیش از ( ۴۰۰ نوع انواع نهال مثمر و غیر مثمر) فعالیت میکند. این نهالستان به صورت تخصصی در زمینه نهال گردو فعال است. طوریکه سالیانه ۵ هکتار از انواع نهال گردو پیوندی و غیر پیوندی (بذری، ژنوتیپ برتر، خوشه ای) زیر کشت دارد. این نهالستان سالیانه حدود ۳۰۰ هزار اصله نهال شناسنامه دار و مجوزدار تولید و به داخل و خارج از کشور ارسال می نماید. جهت خرید نهال با قیمت فروش مناسب با کارشناسان این نهالستان در تماس باشید.